1. Wstęp – cyfrowa kontrola transportu
W dobie cyfryzacji transportu drogowego w Polsce, systemy takie jak SENT (System Elektronicznego Nadzoru Transportu) i e-TOLL stały się codziennością dla przewoźników. Choć ich celem jest uproszczenie rozliczeń i zwiększenie przejrzystości, coraz częściej zdarzają się sytuacje, w których kierowcy otrzymują mandaty mimo dopełnienia obowiązków. Czy winny jest człowiek, czy może technologia?
2. Jak działają systemy SENT i e-TOLL?
SENT
System SENT służy do monitorowania przewozu tzw. towarów wrażliwych (np. paliwa, alkohol, chemikalia). Przewoźnik musi zgłosić trasę, a pojazd powinien być wyposażony w urządzenie GPS (ZSL lub OBU), które przesyła dane o lokalizacji do Krajowej Administracji Skarbowej.
e-TOLL
Z kolei e-TOLL to system poboru opłat drogowych, który zastąpił viaTOLL. Opłaty są naliczane automatycznie na podstawie danych GPS z urządzenia pokładowego lub aplikacji mobilnej. Brak sygnału lub błędne dane mogą skutkować karą od 500 do 1500 zł.
3. Mandat mimo opłaty? Możliwe przyczyny
a) Brak sygnału GPS
Jeśli urządzenie pokładowe (OBU/ZSL) lub aplikacja mobilna nie przesyła danych przez ponad 15 minut, system może uznać, że pojazd nie został zarejestrowany na trasie. W takiej sytuacji kierowca powinien zjechać z trasy lub zatrzymać się w MOP – w przeciwnym razie grozi mu kara.
b) Nieprawidłowe dane w systemie
Błędy w numerze rejestracyjnym, DMC pojazdu, klasie emisji spalin czy numerze referencyjnym urządzenia mogą skutkować mandatem nawet do 1500 zł.
c) Brak środków na koncie e-TOLL
W modelu przedpłaconym użytkownik musi zadbać o odpowiednie saldo. Brak środków = kara.
4. Jak sprawdzić, czy urządzenie działa poprawnie?
a) Panel użytkownika e-TOLL
Po zalogowaniu się na etoll.gov.pl można sprawdzić:
– status urządzenia (aktywny/nieaktywny),
– ostatnie przesłane lokalizacje,
– saldo konta,
– historię przejazdów.
b) Aplikacja e-TOLL PL
Dostępna na Android i iOS. Pokazuje bieżący status połączenia GPS, aktywność urządzenia i możliwość ręcznego rozpoczęcia/zakończenia przejazdu.
c) Diagnostyka urządzenia OBU/ZSL
W przypadku urządzeń fizycznych warto:
– sprawdzić, czy urządzenie ma zasilanie,
– czy diody sygnalizują połączenie GPS i GSM,
– czy numer referencyjny jest zgodny z tym w systemie.
5. Co zrobić, gdy dostaniesz niesłuszny mandat?
1. Zbierz dokumentację – zrzuty ekranu z aplikacji, potwierdzenia płatności, dane z urządzenia.
2. Złóż odwołanie – w terminie 14 dni od otrzymania mandatu.
3. Skontaktuj się z operatorem urządzenia – mogą dostarczyć logi z urządzenia.
4. Skorzystaj z pomocy prawnej – kancelarie specjalizujące się w transporcie często oferują pomoc w takich sprawach.
6. SENT – dodatkowe ryzyka
W systemie SENT, oprócz GPS, liczy się zgodność trasy z deklaracją. Jeśli pojazd zjedzie z trasy bez aktualizacji zgłoszenia, może to zostać uznane za naruszenie. Warto:
– korzystać z aplikacji SENT GEO,
– regularnie aktualizować trasę,
– mieć potwierdzenie zgłoszenia przewozu.
7. Jak się zabezpieczyć?
– Regularnie testuj urządzenie GPS – np. raz w tygodniu.
– Zawsze miej przy sobie numer referencyjny urządzenia.
– Zapisuj historię przejazdów – nawet z własnego GPS.
– Zainstaluj aplikację e-TOLL PL i SENT GEO – nawet jeśli masz urządzenie fizyczne.
– Zgłaszaj każdą awarię – najlepiej mailowo i telefonicznie.
8. Odpowiedzialność dostawcy systemu GPS – co warto wiedzieć
a) Obowiązki dostawcy urządzenia GPS
– Zapewnienie zgodności z wymaganiami e-TOLL/SENT – urządzenie musi być certyfikowane i zarejestrowane w systemie KAS.
– Stała transmisja danych – urządzenie powinno przesyłać dane lokalizacyjne w czasie rzeczywistym, bez przerw.
– Wsparcie techniczne – dostawca powinien zapewnić pomoc w przypadku awarii, aktualizacji oprogramowania czy problemów z połączeniem.
– Monitorowanie poprawności działania – wielu dostawców oferuje platformy online, gdzie można sprawdzić status urządzenia, historię przesyłu danych i ewentualne błędy.
b) Kiedy odpowiedzialność spada na dostawcę?
– Jeśli urządzenie było prawidłowo zamontowane i aktywne, a mimo to nie przesyłało danych – odpowiedzialność może leżeć po stronie dostawcy.
– W przypadku awarii technicznej, której użytkownik nie mógł przewidzieć ani naprawić.
– Gdy dostawca nie poinformował użytkownika o konieczności aktualizacji lub zmianie konfiguracji.
c) Jak dochodzić swoich praw?
1. Zgłoś reklamację – najlepiej pisemnie, z opisem sytuacji i dokumentacją (np. zrzuty ekranu, logi z systemu).
2. Zażądaj raportu technicznego – dostawca powinien być w stanie wygenerować logi z urządzenia.
3. Skorzystaj z pomocy prawnej – jeśli mandat został wystawiony z winy urządzenia, można dochodzić odszkodowania od dostawcy.
4. Zmień dostawcę – jeśli problemy się powtarzają, warto rozważyć zmianę operatora na bardziej niezawodnego.
9. Podsumowanie
Mandat z SENT lub e-TOLL nie zawsze oznacza Twoją winę. W dobie cyfrowej kontroli transportu, technologia może zawieść, a odpowiedzialność spada na kierowcę lub przewoźnika. Dlatego warto regularnie monitorować działanie urządzeń GPS, znać swoje prawa i reagować natychmiast na wszelkie nieprawidłowości.